Muggen horen tot de grote familie van gevleugelde insecten. Ze hebben veerachtige antennes waarmee ze geur waarnemen. Alle muggen hebben een snuit om mee te zuigen. Niet alle soorten steken ermee, of liever gezegd, bijten ermee. In Nederland hebben wij het meeste last van de familie Culicidae, de familie van steekmuggen. Steekmuggen behoren tot de dodelijkste dieren op de wereld. Ziekten die de steekmuggen onder andere kunnen voortbrengen zijn bijvoorbeeld Malaria (meer dan een miljoen doden per jaar) en Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd.
Zijn muggen gevaarlijk voor de mens
De gewone steekmug kan soms als drager dienen voor verschillden infectieziekten bij de mens, zoals Japanse encefalitis (hersenvliesontsteking), de westnijlziekte (komt vooral bij paarden). In Nederland komt de gewone steekmug het meest voor. Door de opwarming van het klimaat en vervoer over de hele wereld komen soms ook exotischer soorten voor in Nederland. Meestal houden ze het hier niet lang genoeg vol om zich hier te vestigen. Maar het is goed om uit te kijken naar de Aziatische tijgermug en de Malaria mug. Ze lijken qua uiterlijk veel op elkaar, donkere muggen met witte aftekeningen.
Malaria, ook wel Moeraskoorts genoemd, wordt niet veroorzaakt door de mug zelf, maar door de parasieten die in je bloed komen als hij je heeft geprikt. Je kan koortsaanvallen krijgen met rillingen, spierpijn, hoofdpijn en braken. Malaria is goed te bestrijden als je er op tijd bij bent, anders is het een ziekte met dodelijke afloop. Malaria is een van die ziektes die kan worden overgebracht door de Dengue mug (Aedes aegypti).
Een andere, wat minder bekende ziekte die door deze mug wordt overgebracht is dengue of knokkelkoorts. Dengue is alleen niet minder dodelijk dan Malaria. Er zijn 2 soorten dengue, de gewone dengue koorts en de Dengue hemorragische koorts. Ook bij Dengue zijn de symptomen hoge koorts, hoofdpijn en spierpijn. Daarnaast krijg je nog rode huiduitslag en gerichtspijnen, vandaar ook de naam knokkelkoorts. Bij de ernstigere versie krijg je ook nog last van bloedingen. Bloedneuzen, blauwe plekken, bloedend tandvlees, dorst. Uiteindelijk kunnen er interne bloedingen ontstaan en daarmee een shock. Dat kan leiden tot de dood. Deze ziekte komt ook vooral in de subtropen en tropen voor: Zuidoost-Azië, Midden- en Zuid-Amerika, het Caribische gebied en Afrika.
- Zika Virus
Deze mug is verantwoordelijk voor de overdracht van nog meer ziektes: In 1947 werd het Zika Virus ontdekt in Oeganda in het Zika Forest. Ook deze ziekte wordt overgebracht door muggen. Vooral zwangere vrouwen worden getroffen door het Zika virus. De ongeboren babys kunnen geïnfecteerd raken en worden dan geboren met een hersenafwijking. Er schijnt ook een relatie te zijn met het syndroom van Guillain-Barré. Als je zelf geïnfecteerd raakt met het virus verloopt de infectie vrij mild. Je voelt je vooral grieperig en het bekendste symptoom dat wijst op het Zika virus is het last hebben van je ogen. Je kunt een lichte oog infectie hebben. - Gele Koorts
Gele koorts is een koorts die ook wijdverbreid voorkomt. Het is een infectie die ook overgebracht wordt door muggen. In principe verloopt ook deze infectie mild, maar 1 op de 10 infecties verloopt heftig met hoge koorts en bloedingen. Dit kan tot de dood lijden. De gele koorts komt wel in Europa voor, maar is beperkt tot Turkije en Madeira. Er is geen medicijn tegen, je kunt je er wel tegen laten vaccineren. - Chikungunya virus
Het chikungunya virus wordt evenals de meeste ander virussen overgedragen door de Aedes aegypti-mug (Denguemug) en door de Aedes albopictus (Aziatische tijgermug). De benaming chikungunya virus is afkomstig van het makonde-woord voor “wat krombuigt”. wat bijvoorbeeld voorkomt bij artritis, wat pijn in de gewrichten veroorzaakt. Dengue en chikungunya is onderling moeilijk te onderscheiden omdat ze dezelfde symptomen hebben. Dengue heeft alleen een veel gevaarlijkere variant, waardoor het wel belangrijk is te onderzoeken welke variant je hebt.
Waar zitten muggen
Steekmuggen hebben altijd water nodig om te overleven. Ze leggen eitjes in het water waar vervolgens de larven opgroeien. Een keer bloedzuigen geeft ze de mogelijkheid om een keer in de drie dagen een paar honderd eitjes te leggen. De meeste steekmuggen leven een paar dagen tot een paar weken. De zwarte larven zijn larven van de steekmug.
Het zijn de vrouwtjes die steken of eigenlijk bijten. Ze zuigen met de snuit bloed. Ze hebben bloed nodig om de eitjes tot ontwikkeling te brengen. De mannetjes bijten niet. Als je een mug hoort zoemen kun je er wel vanuit gaan dat het een vrouwtje is. Een mannetje heeft gevederde antennes en vangt daarmee het ‘gezoem’ van het vrouwtje op. Elke mug heeft zijn eigen zoem, zodat er geen verwarring ontstaat. In Nederland is de meest voorkomende mug de gewone Steekmug. Steekmuggen sporen ons op door een mix van uitgeademde CO2 en zweetgeur. Ze kunnen uitstekend ruiken. Dat moet ook wel omdat de gewone Steekmug voornamelijk ’s nachts opereert.
Hoe ziet een steekmug eruit
en vrouwtjes steekmug heeft een naar voren stekende snuit waarmee ze je bijt. Daarmee spuit ze een spulletje in (waarmee soms dus ziektekiemen kunnen meekomen) zodat het wondje niet dichtgaat. De snuit is half zo lang als het lichaam. Het lijf staat enigszins omhoog. Het mannetje heeft gevederde 
Een andere irritante muggenfamilie is de familie Ceratopogonidae, beter bekend als de Knut. Ze worden ook knaasjes, knijten (Vlaanderen), knozels (Zuid-Nederland), mietsen (Noord-Nederland), mampieren (Suriname) of meurzen genoemd. De beet van knutten veroorzaakt vooral jeuk en irritatie. De belangrijkste ziekte die de Knut verspreid is Blauwtong. Deze ziekte is niet gevaarlijk voor mensen, wel voor schapen. Ook kunnen ze het Schmallenbergvirus veroorzaken, wat misvorming van jonge dieren veroorzaakt.
Hoe ziet een knut eruit
Een knut is een zeer klein steekvliegje van 1 tot 4 mm groot. De vrouwtjes bijten en hebben bloed nodig om hun eitjes tot ontwikkeling te laten komen. Ook bij knutten leggen de vrouwtjes eitje in het water waar de larven uitkomen.
Knutten vertonen zich zelden in de volle zon maar in de schaduw en aan het einde van de dag als de zon laag staat kunnen knutten bij weinig wind zeer hinderlijk zijn. Helemaal als ze in zwermen voorkomen.
Hoe kun je muggen en knutten bestrijden
Knutten en muggen zijn met name in het voorjaar actief. Maar bij warme weer kunnen knutten vanaf april tot eind oktober zeer vervelend zijn. Knutten hangen graag in de luwte omdat ze slecht tegen wind kunnen omdat ze zo klein zijn, dus in bosjes en bosranden. Meestal zijn ze actief van de namiddag tot zonsopgang. Muggen kunnen goed ruiken. Het schijnt dat ze niet houden van Citroengeuren. Een ander goed afweermiddel is DEET.
DEET, oftewel N,N-diethyl-m-toluamide is een chemische stof waarvan men denkt dat het de geursensoren van de mug in verwarring brengt waardoor ze je niet meer ruiken. Recentere onderzoeken tonen aan dat ze je nog wel ruiken, maar toch willen vermijden. Het verwart ze en ze willen je vermijden. Logischerwijs werkt een hogere concentratie DEET beter tegen muggen dan een lage concentratie. Rond de 50% DEET werkt het beste. Hogere concentraties werken niet perse beter, maar kunnen wel tot vergiftiging leiden. Bij het slapen is het het beste om een muskietennet of een hor te plaatsen op de slaapkamer. Die hoeft niet perse geïmpregneerd te zijn met DEET. Dit is wel beter in de landen waar de Malariamug en de Tijgermug voorkomen, omdat deze vaker en veel gevaarlijkere ziektes kan overbrengen.
Knutten zijn hardnekkiger te bestrijden. Je kunt je het beste goed aankleden. Wil je perse buiten zijn dan is een netje over je hoofd van muskietengaas aan te raden. Knutjes zijn heel klein, maar 1 tot 4 millimeter, dus je hebt heel fijn muskietengaas nodig. Knutten schijnen op de geur van zweet af te komen en op de geur van personen die een tekort aan vitamine B hebben. Vitamine B pillen nemen zou een oplossing kunnen zijn. Knutten zijn vooral buiten lastig, ze komen niet vaak binnen.